Showing posts with label Pidato Pasambahan Adaik. Show all posts
Showing posts with label Pidato Pasambahan Adaik. Show all posts

Thursday, April 26, 2012

Pidato Pasambahan Sasudah Makan


Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Tantangan makan minum kami, iyo lah bak lukah di dalam aia; lukah panuah injok lah sasak, mambangkik kami ndak tau. Iyo sifaik pituah nan kami mintak ka Angku.....mah.
Juru Baso (Sipangka)
Angku.....Jikok lukah rasolah panuah, injok rasolah sasak, kito sampaikan sajo samo nan manahan mah Angku.
Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Sabeklah sudah makan minum, tantangan juadah nan ka tangah; dalam patatah jo patitih; kilek-bakilek tapi deta, talatak di ateh peti. Bulek lah tibo di nan data, ndak namuah bajalan lai.  Pulang maklum bakeh Angku mah...
Juru Baso (Sipangka)
Angku.....kok lah tibo golek di nan data, ndak namuah bajalan lai, baranti se lah kito basamo-samo.

Pidato Pasambahan Baso-Basi


Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Jikok ditilik sapanjang panitahan Angku tadi; lah data bak lantai papan, lah licin bak dindiang camin. Tapi samantangpun baitu, tantangan juadah nan ka tangah; jikok diinok dikanang-kanang, masaklah tigo pakaro; partamo masak di dapua, kaduo masak dimakan, katigo masak jo mufakaik. Dikatokan masak di dapua; balayia kapa dari Tiku, Balayia jauah ka tangah lawuik. Basilang kayu dalam tungku, di sinan api mangkok iduik. Batanak jo tungku duo, baronyo kijok-kijokan. Talampau aru jadi bubua, kurang aru luyak mantah. Ka jadi nasi inyo tak namuah, pulang ka bareh inyo lah sagan. Nan kaduo masak dimakan; disanduak nasi putiah kapua, dinanti jo piriang putiah, dikunyah digumam-gumam. Nasi sugiro jadi dagiang, kuah sugiro jadi darah. Nan katigo masak jo mufakaik; balayia manuju daraik, masuak kualo lawuik merah, mandanguang buni lawuik basa, camehlah hati juru mudi. Walaupun jamba tak dikakok, hidangan ndak disantuah, rasolah labiah minum makan. Kok diambiak kato jo mufakaik, kok maaf sakali kini, kabak mano tu Angku.....?
Juru Baso (Sipangka)

Pidato Pasambahan Maulid Nabi


Juru Baso (Sipangka)
Adopun bulan nan dimuliakan di ateh tanah nan sakapa di bawah awan nan sadidih, ado anam pakaro; nan partamo bulan Muharram, nan kaduo bulan Rabiul Awal, nan katigo bulan Rajjab, nan kaampek bulan Syakban, nan kalimo bulan Ramadhan, nan kaanam bulan Zulhijjah. Tumbuah sarupo iko kini, lah tibo pulo kito di bulan Rabiul Awal, bulan kalahiran nabi Muhammad SAW. Kami yo nan mintak dibacokan Barzanji, dari awal sampai akhir, langkok jo doa sakalian. Mudah-mudahan, kito kasadonyo tamasuak kapado golongan nan dikatokan nabi“man ahabba ilayya, maiya filjannah”; siapo nan kasiah kapadoku, samo denganku masuak sarugo. Salanjuiknyo, bagi urang nan mambaco ataupun urang nan mandanga, nan bajariah-bapayah, mandapek rahmat dari pado Allah, safaah dari pado nabi Muhammad SAW. Jikok nan laki-laki, dapeklah banawuang di bawah payuang panji nabi Muhammad di Yaumil Mahsyar nanti, jikok nan parampuan, dapeklah banawuang di payuang panji Siti Fatimah. Hiduiklah kito di dalam salamaik dunia akhirat, amin amin ya rabbal alamin.  Sakian, sambah pulang bakeh Angku.

Pidato Pasambahan Musayawarah (Bapakaik-pakaik)

Musyawarah I

Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Sapanjang panitahan Angku tadi  dari pangka sampai ka ujuang, alah tateba ka nan rapek. Elok kato lah dilega buni, elok sirih lah dilega carano. Manolah nan pituah dari Angku, iyolah tantangan diri Angku, nan ka manjadi kalifah nan kadim wakia nan mutlak. Ka manyampaikan kato malalukan rundingan, nan tatumbuak ka badan diri ambo. Alahkah manuruik alua jo patuik. Kan baitu Angku....?
Juru Baso (Sipangka)
Bana Angku....
Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)

Pidato Pasambahan Sabalun Makan


Juru Baso (Sipangka)
Dikanang maso dahulu, disabuik musim panambai, samaso padi di rangkiang. Dijamua dek si Kambang Manih baduo jo si Kambang Aluih. Hari paneh jamua takaka, masiak sasinga paneh patang. Ditumbuak padi di kincia, diindang ditampi-tampi, hinggo atah tasisiah juo. Ditanak jo tungku duo, disulo jo puntuang rokok. Baatunyo kini, kok padi lah jadi bareh, nasi lah jadi hidangan, lah tibo di hadapan kito basamo. Manuruik kato si rajo janang; lah rato cukuik kasadonyo. Alah sabarih jamba nan tahidang, dari pangka sampai ka ujuang, dari tangah lalu ka tapi, manjamba ka ruang gadang.  Ibaraik basukek rasolah panuah, umpamo babilang rasolah cukuik. Tapi samantangpun baitu, kok ado lirik nan talampau, kok ado kurang nan ka ditukuak, senteang nan ka dibilai. Yo layangkanlah dek Angku pandangan ka nan jauh, tukuikkanlah ka nan ampiang, samintaro janang lai tagak juo. Bak pituah Datuak juo; tuan Katik mangarang bandua, takarang di banang balang. Sungguahpun cukuik dari dapua, tibo di ujuang antah kurang.
Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)

Pidato Pasambahan Mambukak Balabeh


Disabuik pasambahan mambukak balabeh bukan karano ado hubungannyo jo tantangan silek sabagai bela diri. Samato, sabagai palamak kato kutiko mambukak pambicaraan sarupo urang basilek lidah.

Balabeh I

Juru Baso (Sipangka)
Sambah dianjuang kiri kanan, kapado sagalo Datuak-Datuak, Alim Ulama, Cadiak Pandai. Indak basibak jo basisieh, indak bahinggo jo babateh, khususnyo kapado Datuak surang. Sabab ka Datuak sambah dipulangkan; ibaraiknyo badan diri Datuak; kayu gadang nan manangah koto, nan baurek limbago matan, nan babatang sandi andiko. Badahan cupak jo gantang, barantiang mungkin jo patuik. Nan badaun rimbun jo adaik, babuah kato nan bana, babungo alua jo patuik. Bakek baselo di ureknyo, tampek basanda di batangnyo. Hari hujan tampek bataduah, hari paneh tampek balinduang. Tampek nan mudo sanda gurau, tampek nan tuo main catua, tampek alim main kitab. Gantungan cupak nan duo; partamo cupak usali, kaduo cupak buatan. Nan dikatokan cupak usali; nan sakundi-kundinyo, nan sabantiang tali bajak, kupang jo ameh langkok pulo, barek nan 12 taia. Dikikih baabih basi, dibasuah baabih aia. Indak lakang karano paneh, indak lapuak karano hujan. Nan dikatokan cupak buatan; batapuang kapua jo sadah, balilik pinang jo gambia. Saiyo mangkoknyo namuah, sapakaik mangkok manjadi. Baatunyo kini, iyolah sapakaik pulo kami nan di pangka baraso nan ka jadi tumpuan kato iyolah Datuak. Sabab, dek kami Datuak ibarek batu ka bakek duduak, ibarek tunggua ka bakek tagak, umpamo batang bakek basanda. Nak sasuai jo pituah Minang; kato datang dipamole/ pamolah, sambah lalu ditarimo. Yo tarimo di Datuak baiak-baiak mah.

Balabeh II

Pidato Pasambahan Tantangan Kawajiban Urang Tuo taradok Anak


Juru Baso (Sipangka)
“Almaaluuna wal banuuna ziinatalhayaatiddunya”. Adopun harto dan anak adolah perhiasan di ateh dunia. Kalau mandapek anak laki-laki, bak mandapek ameh jo perak. Kalau mandapek anak parampuan, bak mandapek intan jo podi. Kanalah guno anak laki-laki; jikok barek manjunjuang di kapalo, panjang manyandang di ateh bahu, ringan manjinjiang pado jari. Indak mangana jariah payah, indak paduli jauh ampiang, ka panjapuik bela dek nagari. Kanalah guno anak parampuan; awuih kapamintak aia, lapa kapamintak nasi. Aco-aco rumah nan gadang, limpapeh korong jo kampuang, panimbang pacahan dalam nagari. Mako, tadirilah utang di mande jo bapak, di niniak jo mamak di ateh  duo tigo pakaro. Nan partamo mangamatkan/mangazankan. Nan kaduo turun mandi; dikunyahkan kasai ditumbuakan badak, dibaok ka labuah ka tapian, cukuik jo ipa bisan. Nak tau jo ereang gendeang, adaik nagari urang namokan. Nan katigo sunnah rasul, wajib hukumnyo manuruik Islam. Nan kaampek mandidik/ manyarahkan ka taman pendidikan; nak tau jo alua nan tigo (tungku tigo sajarangan). Partamo aluran sarak, kaduo aluran adaik, katigo aluran  pamarintahan. Salanjuiknyo,  utang nan kalimo manikahkan, kutiko lah sampai patuik jo mungkin.

Pidato Pasambahan Batagak Gala (Gala Mudo jo Gala Pusako)

Juru Baso (Sipangka)
Disabuik musim panambai, dikana maso daulu, samaso di Pariangan Padang Panjang. Bukik banamo Maropalam, di dalam luhak Tanah Data, di galanggang nan barajok, di medan nan bapaneh. Di sinan lah duduak Datuak Katumanggungan jo  Datuak Parpatih Nan Sabatang langkok jo Basa Ampek Balai, sarato Niniak jo Mamak, Alim jo Ulama jo Tuanku. Mancari kato nan sapakaik rundingan nan saiyo, iyo di alam Minangkabau. Bulek nak buliah digolongkan, picak nak tantu dilayangkan. Jikok bulek indak basuduik, picak lah tantu indak basandiang, sasuai jo kaidah, “al adatu la yanfashilu bissyar’i, assyarila yanfashilu bil ‘adati, walau kanat munfashilan kanat bathilan”. adaik indak batikai dengan syara, baitu pulo sabaliaknyo. Kalau ado patikaian, hukumnyo bata. 
Tantangan adaik Minangkabau; sandarannyo iolah cupak nan duo jo kato nan ampek. Duo kato dari Datuak Katumanggungan, duo kato dari Datuak Parpatih Nan Sabatang. Adopun cupak nan duo; partamo cupak usali, nan kaduo cupak buatan. Nan dikatokan cupak usali; nan sakundi-kundinyo, nan sabantiang tali bajak, kupang jo ameh langkok pulo. Dibasuah baabih aia, dikikih baabih basi. Indak lakang karano paneh, indak lapuak karano hujan, dibubuik ndak layua, diansak ndak mati. Nan dikatokan cupak buatan; buatan Niniak jo Mamak sarato urang cadiak pandai. Sapakaik mangkoknyo namuah, saiyo mangko manjadi, manjadi padoman di nan banyak. Nan dikatokan kato nan ampek; duo kato dari Datuak Katumangguangan; partamo kato pusako, kaduo kato hakikaik. Nan dikatokan kato pusako; nan indak dapek dianjak, indak buliah dipaliang. Jikok dianjak kato nantun; ditahan lukah di banda, ditahan dibangkik-bangkik. Kalau dirusak kato nan bana, ubek jadi panyakik. Ibaraiknyo, tambun batu, balimbek putiah di dalamnyo. Aratinyo, samo jo sumpah kawi; ka ateh indak bapucuak ka bawah indak baurek, di tangah-tangah digiriak kumbang, di dunia kito sangsaro, di akhiraik mandapek azab. Nan dikatokan kato hakikat; nan bahadist badalil, bakieh baijma, adaik nan basandi syara’, syara’ basandi kitabullah. Kok lai tapakai nan baitu, di dunia kito salamaik, di akhirat mandapek syafa’ah. Duo kato dari Datuak Parpatih Nan Sabatang; partamo kato dahulu, kaduo kato kamudian. Nan dikatokan kato dahulu; kato Panghulu nan sabananyo, satitiak namuah jadi lawuik, sakapa namuah jadi gunuang. Ka suri tuladan kain, ka cupak tuladan batuang, iyo di anak kamanakan, manjadi undang di Panghulu. Bakato manuju bana, bajalan manuju bateh, bana di adaik jo pusako, batehnyo hadist jo dalil. Nan dikatokan kato kamudian; iolah kato nan bacari, manuruik kato nan sapakaik, sarato rundingan nan saiyo.  Batapatan nan jo itu, takana pulo kami jo anak-kaminakan kami, sasuai pulo jo pituah Angku: Ramo-ramo si Kumbang Janti, Katik Endah pulang bakudo. Patah tumbuah hilang baganti, pusako tatap di nan punyo (gala pusako). Anak itiak anak angso, dibari batali aka. Jikok ketek dibari namo, lah gadang tantu dibari gala (gala mudo). Di ketek kaminakan kami ko banamo......., dan kini sapakaik kami bari gala....... Mintak dibaokan ka labuah nan golong, ka pasa nan rami dek Angku basamo-samo mah.

Pidato Pasambahan Jambo (Asa Padi)


Juru Baso (Sipangka)
Tantangan juadah nan katangah, nan balirik di ruang tapi, nan basusun di ruang tangah. Jikok diinok dikanang-kanang, dikaji asamulonyo; padi si anak Tambun Tulang, tumbuah di lereang parsapaan, tampang nan dari jauh bana, sabalah Rum tanah Yaman. Dibaok dek Datuak Katumanggungan sarato jo datuak Parpatih Nan Sabatang, dijamua dek si Kambang Manih. Hari paneh jamua dibangkik, hari hujan jamua dikaka. Masak sasinga paneh patang, dibaok cando ka kincia, iyo ka arah Sungai Janiah. Aia gadang kincia  batumbuak, buni alu sahut-sahutan, bak buni talempong Jawo. Padi ditumbuak indak basakam, ditampi mangkok badadak, namun atah tasisiah juo. Dek pandai urang di dapua, sasukek bareh tajarang panuahlah kancah jo kuali. Nan litak makan dahulu, namun nasi bapantang abih, disanduak mangkok malimpah. Dek pandai urang mamasak, sakarek kayu alah sadang, sadayuang aia alah sampai, kambang sumarak bungo limau. Jikok dikaji tantangan gulainyo, dek pandai mambari bumbu, baun nan sampai ka udaro. Dek arih si rajo janang, susun tatiangnyo lah bak bamarik, liriknyo lah bak makanan tilik.

Pidato Pasambahan Luhak

Pidato Luhak di siko sacaro praktis mangacu kapado pidato nan disambahkan sabalun mamulai musyawarah. Karano ajaran musyawarah ko patamo sakali tacamin dari proses pandirian nagari, makonyo pidato ko disabuik pidato luhak.  

Pidato Luhak I

Juru Baso (Sipangka)
Dari mano titiak pulito, di bawah telong nan batali, tarang bulan babenko-benko, bacahayo ka tangah padang. Dari maa asa niniak kito, dari puncak gunuang marapi, turun ka Galundi nan baselo, iyo Pariangan Padangpanjang. Sirawuik bari bahulu, diasah mangkok bamato. Lawuik sajo maso dahulu, alun banamo pulau paco. Di sinan Sirangkak nan badangkang, iyo buayo putiah daguak. Di bawah batu hamparan putiah, di bukik patah patigo atau bukik si Guntang-Guntang, guntang nan tigo jo jurusan. Di bukik nan indak barangin, di lurah nan indak baraia. Di sinan bingkuak nan barayun, di bawah labuah si timbago.

Pidato Pasambahan Siriah (Urang Nan Limo Badunsanak)


Juru Baso (Sipangka)
Siriah si Alai nak rang Kamang, siriahnyo udang tampak ari, tampuaknyo bagai kuku balam. Babuah intan jo podi, babungo sakali balun. Satahun dalam panggulungan, usahkan litak letoi tido, usahkan layua lisuik indak. Makanan anak rajo-rajo, makanan anak sutan-sutan, pamenan niniek jo mamak. Di dalam luhak nan tigo, banamo alam Minangkabau. Tantangan pinang kok dibaco; pinang si bulek koto tinggi, pinang koto dibalah ampek. Tingginyo jangkau-jangkauan, baurek taguah ka bumi, bacewang sampai ka langik. Tinggi nan indak tinggi bana, satahun tupai mamanjek, samusim si lodang jatuah. Jatuah ka bumi manjadi ambun, banamo Ambun suri/ jantan, itu namonyo pinang kami.

Monday, April 23, 2012

Pidato Pasamabahan Takziah I


Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Maa/mano baliau Angku.....
Juru Baso (Sipangka)
Manitahlah Angku.....
Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Sambah pulang bakeh Angku.....
Juru Baso (Sipangka)
Kapado Allah
Tumpuan Kato (Pihak Tamu/Ujuang)
Adopun sambah nan kadilalukan, iyolah tantangan sidang takziah nan lah datang ka rumah tanggo nanko;  ibaraik basukek rasolah panuah, umpamo babilang rasolah cukuik.  Samintaro manunggu tambahannyo, kok kito ansua-ansua sajo mangaji, kabak mano ko lah Angku....
Juru Baso (Sipangka)