Thursday, September 6, 2012

(1) Nak Babini I

Udin lah mamasuakan proposal, judulnyo sabana canggih, “malompek parik nak naiak ka rumah urang”. Judul ko adolah ateh saran dari Apak. Maklum, Apak tokoh masyarakaik, Mamak nan ka dihubungi pun baragam. Ado Pangulu, ado Ulama, ado pulo nan Parewa. Makonyo, bukaklah balabeh jo kato-kato nan barek. Nak bagarak tiang ka tujuahnyo, nak bagauang ruang ka sambilannyo”. Baitu pasan Apak ka diri Udin.
Malompek Parik adolah istilah untuak masyarakaik Udin nan nio babini atau balaki jo urang lua. Dipakai istilah malompek parik, karano, kunun pado jaman saisuak, nagari ko di paga jo susunan parik, aua, atau ruyuang. Samintaro itu, kato-kato nak naiak ka rumah urang adolah istilah untuak niaik barumah tango. Disabuik baitu, adolah karano di Minangkabau, laki-laki tingga di rumah bininyo. Makonyo, karano Udin memang jantan kareh, inyo manggunokan metafora nak naiak ka rumah urang untuak manyatokan niaik nak barumah tanggo.
Sasudah barundiang jo Apak sarato Amak. Bagagehlah Udin sasudah sumbahyang Magarik manuju rumah Mamak-Mamaknyo nantun.
“Assalamu alaikum”, salam Udin baitu sampai di muko pintu.
“Waalaikumussalam. Huk…huk…” baleh salam dari dalam nan diiriangi jo bunyi batuak-batuak ketek.
Pintu tabukak mangaluakan bunyi badariak-dariak. Dari baliak pintu, nanpaklah badan tuo Mamaknyo, Mak Ponde sibiran tulang.
“E-eh, waang Din, masuaklah!” saru Mak Ponde manyarengeh mampalanggak-an giginyo nan lah maitam dek candu kopi.
Kaduonyo lalu duduak baselo bahadapan di ateh lapiak pandan. Mato Mak Ponde nanpak bakaco-kaco patando hatinyo girang bana didatangi dek Kamanakan keteknyo ko. Sasudah babaso-basi mananyokan kaba masiang-masiang, Udin mulai nanpak galesoh-pesoh. Binguang rasonyo mamulai rundiangan. Samintaro hari lah laruik juo.
Mancaliak Udin nan takah urang binguang ko, Mak Ponde langsuang maminteh jalan, manembak tupai mancokok mariah.
“Ado apo Din? Co urang takabek dek salemo nanpak dek Mamak?” tanyo Mak Ponde sangajo manggunoan kato-kato saktinyo.
“Indak Mak, cakak tibo silek talupo ha. Pudua panji-panji wakden dek tuah Mamak”, jawek Udin apo adonyo.
Ancak taruih tarang lai, kan jo Mamak awak, pikia Udin kutiko itu. Untuang-untuang baliau papah elok-elok sampai salamaik ka tujuan.
Madanga jawek Udin ko, Mak Ponde langsuang takekeh.
“Hehehe, alah gadang panakan mah, lah pandai mamasang atok, bumi nan indak katirisan. Laluan banalah, apo kaba nan babao?”.
“Iko Mak ha. Wakden lah taniaik nak naiak ka rumah urang. Jadi, nak jan tataruang wakden beko, iyo Mamak papah elok-elok, Mak antaan sampai-sampai mah Mak” pinto Udin bausaho mamiliah kato-kato nan tapek.
“Ondeh, kan kaba baiak tu? Manga pulo ragu-ragu tadi nanpak dek Mamak?” sambuik Mak ponde jo aia muko nan sabana janiah mambuek samangaik Udin jadi timbua. Mantaginyo langsuang naiak.
“Takuik Wakden tadi kok salah pakalang Mak. Raso-raso ndak ka talok dek lihia ko beko manangguangan nyo” lanjuik Udin santai.
“Halah, salah tu biasonyo mah Din. Namonyo se baru ka mancubo. Antah kok lah ang ikek pulo anak gadih urang tu jo banang sahalai. Iyo berang Mamak mah”, lanjuik Mak Ponde sambia mancaliak mato panakan samato kaki nyo ko lakek-lakek.
“Ondeh, kok itu iyo indak do Mak. Ndak ka tacaliak muko Mamak dek Wakden kok mode itu do”, jawek Udin tageh sambia mambaleh caliak Mamaknyo ko manunjuakan kasungguhan.
Hem, kalau baitu, apo juo lai Din. Kalau Mamak patuik-patuik tantangan barumah tango ko Din, iyo lah tibo pulo patuik jo mungkin ka diri waang mah. Tapi samantang pun baitu, niaik baiak nak tatampuah caro nan baiak pulo, tamui juo lah Mak Yuang Aciak jo Mak Rajo Adia ang. Kok nan lainnyo, bia Mamak manyampaikan”, urai Mak Ponde panjang leba bapasan ka Udin.
“Iyo Mak” sambuik Udin sambia maangguak-angguak.
“Ehyo, ciek lai. Hampia lupo Mamak. Ang tamui juo lah urang-urang Sumando, tarutamo Sumando-Sumando tuo. Baduduak-duduak lah jo baliau-baliau. Ingaik, adaik pidato disambahkan. Sungguahpun janjang rumah tanggo ang alun sudah, tagok surang nyo mah. Sabaik banyak nan mangumpa, banyak nan manukuak, banyak nan mambilai”, tambah Mak Ponde baparingaik.
Udin ndak tau jawek salain maangguak-angguak. Sabaik, alah banyak contoh nan bisa diliek. Mantang-mantang ado pituah, “Sumando bak arang di ateh tunggua”, Tunganai kadang basilanteh angan. Dek tabayang baraso badan ka manjadi Sumando urang pulo, Udin akhianyo basuaro.
“Batua Mak. Untuang Mak ingaikan.”
“Syukurlah kok lai mangarati waang. Kini, lalok lah gak sakalok, bisuak pagi capek tamui baliau-baliau nan wakden kecekan tu” ingaik Mak Ponde sambia manunjuak jam nan lah manunjuakan angko duo.
“Astaga, lah jam duo se mah. Yo pulang Wakden dulu Mak. Tarimokasih banyak-banyak”, kajuik Udin tagak sambia manyalami tangan Mak Ponde.
Mak Pondepun tagak. Tangan suoknyo mamacik tangan Udin arek-arek, tangan kidahnyo langsuang maraiah tangan kidah Udin nan mamacik rokok.
“Halah, lai katuju pulo rokok ko dek Mamak tu?”
“Hehehe, lai lah” jawek Mak Ponde sambia galak ketek.
“Tapi, kok ndak salah danga Wakden, kecek Mak lamak daun nipah tu lai” lanjuik Udin sambia manunjuak rokok lisong nan tahampa di ateh lapiak.
“Amai Ang! Dek ndak tabali nan takah Waang ko mah, makonyo Den kecekan lamak nan itu tu”.

Mandanga ko, Udin langsuang mancilukuih ka bawah maninggaan Mamaknyo sambia galak-galak ketek.

No comments:

Post a Comment